Bosanski Forum - BOLCHAT - Balkanski Forum

Na današnji dan 27. mart

1378 - Umro je papa Grgur XI, poslednji papa Francuz. Za papu je izabran 1370, a 1377. je vratio sedište katoličke crkve iz Avinjona u Rim uprkos otporu Francuza.

1625 - Umro je kralj Džejms I Stjuart, prvi monarh koji je od 1603. do smrti vladao i Škotskom i Engleskom i prvi Stjuart na engleskom prestolu. Škotski presto nasledio je nakon abdikacije majke Meri Stjuart 1567, a engleski 1603. nakon smrti Elizabete I.

1713 - Po završetku Rata za špansko nasleđe, Španija je, prema Utrehtskom ugovoru, predala Velikoj Britaniji Gibraltar i Menorku.

1770 - Umro je italijanski slikar Đovani Batista Tijepolo, poslednji velikan venecijanskog slikarstva. Njegovi glavni radovi, monumentalne freske nalaze se u palatama i crkvama u Veneciji, Udinama, Milanu, Veroni. Snažno je uticao na nemačko i špansko slikarstvo u završnoj fazi baroka.
1802 - Potpisan je Amijenski mirovni ugovor kojim je okončan rat između Velike Britanije i Francuske i njenih saveznika, Španije i Batavske Republike (Holandije). Britanija je zadržala Trinidad, preuzet od Španije, i Cejlon, koji je preuzela od Holandije.

1845 - Rođen je nemački fizičar Vilhelm Konrad Rentgen, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1901. za otkriće X-zraka (1895), koje su po njemu dobile naziv "rendgenski zraci".
1847 - Američke trupe su, u Američko-meksičkom ratu, počele opsadu utvrđenja Vera Kruz, u kojem je bilo 5.000 Meksikanaca. Utvrđenje je palo nakon šestodnevnih borbi.

1860 - M.L. Bajrn iz Njujorka patentirao je prvi spiralni vadičep.

1923 - Umro je škotski hemičar i fizičar Džejms Đuer, koji je prvi dobio tečni, zatim i čvrst vodonik. Izumeo je termos-bocu.

1933 - Japan je istupio iz Lige naroda nakon što je ta organizacija osudila japansku okupaciju Mandžurije.

1941 - Nakon pristupanja Jugoslavije Trojnom paktu, u Beogradu je vojnim udarom svrgnut regent princ Pavle Karađorđević i na presto je doveden maloletni kralj Petar II Karađorđević. Zbačena je i vlada Dragiše Cvetkovića i Vlatka Mačeka i obrazovana nova s generalom Dušanom Simovićem na čelu.

1945 - Nemci su u Drugom svetskom ratu lansirali poslednju raketu "Fau-2" na Veliku Britaniju. Projektil ispaljen iz holandskog grada Hag pao je na Orpington, jugoistočno od Londona. U eksplozijama tih raketa tokom rata poginulo je 8.958 Britanaca.

1958 - Nikita Hruščov zamenio je na položaju predsednika sovjetske vlade Nikolaja Bulganjina.

1965 - Umro je francuski arhitekta Šarl Eduar Žanre, poznat kao Le Korbizije, jedan od najvećih arhitekata XX veka, koji je korišćenjem armiranog betona, stakla i gvožđa radikalno promenio tradicionalni način gradnje.

1968 - U avionskoj nesreći, u eksperimentalnom letu u blizini Moskve poginuo je ruski kosmonaut Jurij Aleksejevič Gagarin, prvi čovek koji je u aprilu 1961. vasionskim brodom "Vastok" obleteo Zemlju.

1970 - U zemljotresu u zapadnoj Turskoj, poginulo je više od 1000 ljudi, a 90.000 je ostalo bez domova.

1977 - U najtežem udesu u istoriji vazduhoplovstva, poginula su 583 od 644 putnika i člana posade kada su se dva "Boinga 747", holandske kompanije KLM i američke Pan-Am, sudarila na pisti aerodroma Tenerife na Kanarskim ostrvima.

1980 - U norveškom delu Severnog mora potonula je naftna platforma "Aleksandar Kiland". Poginulo je 147 ljudi.

1992 - Poslednje jedinice bivše Jugoslovenske narodne armije napustile su Bivšu Jugoslovensku Republiku Makedoniju.

1996 - Izraelski sud osudio je Jigala Amira na doživotni zatvor zbog ubistva izraelskog premijera Jicaka Rabina u novembru 1995.

1997 - U Albaniji je poginulo 17 ljudi, u najtežem incidentu tokom dvomesečne antivladine pobune.

1998 - Umro je nemački proizvođač automobila Ferdinand Porše, osnivač fabrike sportskih vozila "Porše AG". Tokom vladavine Adolfa Hitlera bio je jedan od konstruktora "bube", popularnog automobila "folksvagen".


1999 - Jugoslovenska protivvazdušna odbrana oborila je, tokom napada NATO-a na SR Jugoslaviju, američki bombarder "F-117 A". Avion "noćni jastreb" je pao u atar sela Buđanovci u Vojvodini.

2000 - Vladimir Putin je pobedio na predsedničkim izborima u Rusiji sa više od 52 procenta glasova birača.

2002 - Tužilaštvo u Splitu podiglo je optužnicu protiv osmorice bivših vojnih policajaca za ratne zločine protiv civilnog stanoviništva u splitskoj luci Lora 1992. godine.

2003 - U pokušaju hapšenja u blizini Beograda ubijene su vođe kriminalnog "zemunskog klana" Dušan Spasojević "Šiptar" i Mile Luković "Kum", osumnjičeni za učešće u ubistvu premijera Srbije Zorana Đinđića.

2003 - Stručnjaci iz Hong Konga su izjavili da su identifikovali virus koji je prouzrokovao misterioznu upalu pluća, kao novu vrstu iz porodice korona virusa, koji su drugi po uzrokovanju prehlada kod ljudi (SARS).

2006 - Umro je slavni poljski pisac, klasik naučne fantastike Stanislav Lem. Njegove najpoznatije knjige "Solaris", "Povratak sa zvezda" i "Zvezdani dnevnik" prevedene su na više od 40 jezika, među kojima i na srpski.

Na današnji dan, 28. mart

1749. Rođen francuski astronom, matematičar i fizičar Pjer-Simon Laplas. Istakao se radovima na polju nebeske mehanike, a čuvenu hipotezu o nastanku Sunčevog sistema, poznatu kao Kant-Laplasova teorija, objavio 1796.

1776. U Moskvi osnovan Boljšoj teatar, veliki teatar opere i baleta, po ugledu na onaj u Sankt Peterburgu, u kom su od četrdesetih godina XVIII veka izvođene operske predstave.

1800. Parlament Irske usvojio zakon o ujedinjenju Irske sa Engleskom.

1811. Umro srpski prosvetitelj, pisac, filozof i pedagog Dositej Obradović, prvi ministar prosvete Srbije, jedna od najznačajnijih i najuticajnijih ličnosti u Srbiji krajem XVIII i početkom XIX veka. Svojim delima propovedao i branio evropske građanske ideje, utemeljene na modernim racionalističkim i prosvetiteljskim filozofskim pravcima.

1868. Rođen ruski pisac Maksim Gorki, koji se smatra utemeljivačem socijalističkog realizma u ruskoj književnosti. Imao značajnu ulogu u političkom i kulturnom životu Sovjetske Rusije i 1934. postao prvi predsednik Sovjetskog udruženja pisaca. Umro 1936.

1881. U Beču je potpisana "Železnička konvencija", o izgradnji pruge Beograd-Niš. Pruga duga 243,5 kilometara izgrađena je 1884, a uz finansijsku pomoć stranih konzorcijuma u Srbiji. Do 1890. izgrađeno 1.060 kilometara pruge, do austrougarske, bugarske i turske granice.

1930. Dva najveća turska grada, Konstantinopolj i Angora, dobili nove nazive, Istanbul i Ankara.

1939. Republikanska vojska predala Madrid snagama generala Franka, čime je okončan Španski građanski rat. Franko 1. aprila objavio kraj rata koji je trajao 986 dana i odneo više od milion ljudskih života.

1941. Britanske pomorske snage u Drugom svetskom ratu nanele teške gubitke italijanskoj mornarici u bici kod rta Matapan.

1941. U nastupu depresije, engleska književnica Virdžinija Vulf izvršila samoubistvo. Ubraja se u najznačajnije engleske romanopisce XX veka.

1942. Britanci iznenadnim napadom mornarice, avijacije i kopnenih snaga uništili francusku luku Sen Nazar, u kojoj su bili usidreni nemački ratni brodovi.

1943. Na Beverli hilsu, u Kaliforniji, SAD, umro ruski kompozitor i pijanistički virtuoz Sergej Rahmanjinov, autor čuvenih klavirskih koncerata i "Rapsodije na Paganinijevu temu". Rođen u Rusiji 1. aprila 1873, emigrirao u SAD 1918.

1945. SAD priznale Vladu Demokratske Federativne Jugoslavije.

1969. Umro američki general i državnik Dvajt Dejvid Ajzenhauer, vrhovni komandant savezničkih snaga u Drugom svetskom ratu u Evropi, komandant NATO-a od 1950. do 1952. i predsednik SAD od 1953. do 1961.

1970. U zemljotresu koji je razorio turski grad Gediz i okolna sela u zapadnoj Anadoliji poginulo najmanje 1.100 ljudi.

1973. Američki glumac Marlon Brando odbio da primi Oskara za glavnu ulogu u filmu "Kum", a na ceremoniju dodele nagrade poslao indijansku glumicu Sačin Litlfeder, da opiše patnje američkih Indijanaca.

1985. Umro francuski slikar rusko-jevrejskog porekla Mark Šagal. Mimo svih likovnih formi i eksperimenata koji su obeležili XX vek uspeo da izgradi originalan individualan likovni izraz. Ilustrovao La Fontenove basne, Gogoljeve "Mrtve duše", Bibliju, oslikao svod Pariske opere, sinagogu u Jerusalimu, zgradu Ujedinjenih nacija i uradio vitraže u katedrali u Mecu.
1989. U Beogradu proglašeni amandmani na Ustav Srbije, kojima su pokrajinama oduzeti mogućnost veta na ustavne promene u Srbiji i deo zakonodavne, upravne i sudske funkcije. Revizija Ustava na Kosovu praćena masovnim demonstracijama Albanaca. U sukobima s policijom poginula 22 demonstranta i dva policajca.

1994. Umro francuski dramski pisac rumunskog porekla Ežen Jonesko, tvorac Antiteatra i jedan od najznačajnijih autora Teatra apsurda. 2001. U Demokratsku Republiku Kongo stigao prvi kontingent Plavih šlemova, sa zadatkom da ojača prisustvo UN u toj zemlji posle građanskog rata.

2002. U 95. godini umro holivudski režiser i scenarista Bili Vajlder, dobitnik šest Oskara, od 20 nominacija.

2003. Na Fruškoj gori, u Vojvodini, nađeno telo bivšeg predsednika Predsedništva Srbije Ivana Stambolića, otetog krajem avgusta 2000. Policija uhapsila četiri pripadnika raspuštene Jedinice za specijalne operacije MUP-a Srbije, osumnjičene za to ubistvo.

2003. Sa ostrva Tanegašima, Japan u kosmos lansirao svoje prve špijunske satelite, koji će toj zemlji omogućiti nezavisnost u prikupljanju podataka, uključujući praćenje kretanja severnokorejske vojske. Japan se ranije oslanjao na obaveštajnu službu SAD-a.

2004. U Švajcarskoj umro britanski glumac, scenarista, pisac, režiser i producent Piter Justinov. Dobitnik Oskara za epizodne uloge u filmovima "Spartak" i "Topkapi".

2005. U snažnom zemljotresu koji je pogodio zapadnu obalu indonežanskog ostrva Sumatra poginulo više od 1.000 ljudi.

Na današnji dan 29. mart

1461 - U najkrvavijoj bici Rata dveju ruža u Engleskoj, oko 36.000 vojnika pod zastavom dinastije Jork porazilo je kod Toutona, blizu Jorka snage od oko 40.000 vojnika dinastije Lankaster, osiguravši time engleski presto Edvardu IV.

1772 - Umro je švedski filozof i prirodnjak Emanuel Svedenborg, autor mističko-teozofskog učenja o prirodi. Posle njegove smrti pojavila su se "Društva svedenborgista", iz kojih je nastala Crkva Novog Jerusalima.

1809 - Švedski kralj Gustav IV prisiljen je da abdiciraposle više poraza švedskih trupa u ratu s Danskom.

1848 - Počeo je trogodišnji rat Danske s Pruskom u kojem su Danci pretrpeli poraz i izgubili veliki deo teritorije na jugu poluostrva Jitland.

1849 - Velika Britanija je na osnovu sporazuma s maharadžom od Lahorea anektirala Pendžab i pripojila ga Indiji.

1864 - Grčka je povratila suverenitet nad ostrvima u Jonskommoru, koja su bila pod kolonijalnom upravom Velike Britanije.

1867 - Velika Britanija je od Kvebeka, Ontarija, Nove Škotske i Nju Branzvika formirala dominion Kanadu, u koji su 1878. uključene ostale britanske teritorije severne Amerike izuzev Njufaundlenda. Vestminsterskim statutom Kanada je 1931. postala nezavisna država britanskog Komonvelta, a konačne granice je dobila 1949. priključenjem Njufaundlenda.

1891 - Umro je francuski slikar Žorž Sera osnivač i glavni predstavnik pokreta poentilizam (divizionizam). 1901 - U Australiji su održani prvi federalni izbori. U prvom australijskom parlamentu najviše mesta dobila je Laburistička partija.

1912 - Engleski polarni istraživač Robert Falkon Skot umro je od zime i gladi pri povratku s Južnog pola, gde je stigao 13. januara 1912, četiri sedmice posle Norvežanina Rualda Amundsena. Spasilačka ekipa je pronašla smrznuta tela članova njegove ekspedicije nadomak jedne od stanica za snabdevaje na Antarktiku, kao i njegov dnevnik u kojem je opisao agoniju svojih pratilaca. 1945 - SSSR je zvanično priznao jugoslovensku vladu Josipa Broza Tita, koju su prethodno priznale Velika Britanija i SAD.

1946 - Novim ustavom, Zlatna Obala, sadašnja Gana, postala je prva britanska kolonija u Africi s afričkom većinom u parlamentu, ali je na punu nezavisnost čekala još 14 godina.

1956 - U Novom Sadu su osnovane Jugoslovenske pozorišne igre, "Sterijino pozorje", povodom 150 godina rođenja i stogodišnjice smrti srpskog komediografa Jovana Sterije Popovića.

1967 - Porinuta je prva francuska nuklearna podmornica.

1972 - Bolivija je proterala 119 članova sovjetske ambasade u La Pazu, optuživši Moskvu da finansira levičarske pobunjenike.

1974 - Američki veštački satelit "Mariner 10" snimio je prve fotografije Merkura.

1982 - Umro je nemački kompozitor Karl Orf, autor scenske kantate "Karmina Burana". Napisao je knjigu "Muziku za decu", namenjenu obrazovanju, i kreirao specijalne, jednostavne dečje instrumente koji se nazivaju Orfov instrumentarijum. 1990 - Premijer Australije Bob Houk dobio je izbore, postavši prvi laburista koji je četiri puta uzastopno osvojio položaj šefa vlade.

1994 - Republika Hrvatska i predstavnici Srba u Hrvatskoj potpisali su sporazum o primirju i razgraničenju vojnih snaga na šest od ukupno 35 sektora na 300 kilometara dugom frontu.

1997 - Bežeći pred nasiljem koje je zahvatilo zemlju tokom krvavih nemira, više od 50 izbeglica iz Albanije utopilo se kada je njihov brod potonuo nakon sudara s italijanskim ratnim brodom u južnom Jadranu, u blizini italijanske obale.

2002 - U Moskvi je predstavljen projekat prvog u svetu kosmičkog aparata "S-21" koji je namenjen kosmičkom turizmu.

2002 - Izraelske oklopne jedinice ušle su u Ramalu i blokirale sedište palestinskog lidera Jasera Arafata.

2003 - Svetska zdravstvena organizacija je saopštila da je Karlo Urbani, lekar koji je prvi identifikovao ozbiljni akutni respiratorni sindrom (SARS) umro od iste bolesti.

2004 - Na svečanoj ceremoniji u Beloj kući Severnoatlanskoj alijansi (NATO) zvanično je pristupilo sedam istočnoevropskih država: Bugarska, Estonija, Letonija, Litvanija, Rumunija, Slovačka i Slovenija, čime je broj članica NATO-a povećan na 26.

2006 - Nigerijske vlasti uhapsile su bivšeg liberijskog predsednika Čarlsa Tejlora i izručile ga tribunalu za Sijera Leone, pred kojim je optužen za ratne zločine tokom građanskog rata u toj zemlji i Liberiji od 1991. do 2001. godine. On je prvi afrički lider kome će se suditi za ratne zločine pred međunarodnim sudom.

Na današnji dan 30. mart

1135 - U Kordobi u Španiji rođen je Mojsije Majmond, najznačajniji jevrejski filozof srednjeg veka i jedan od najpoznatijih lekara svoga doba. Njegova dela prevedena su na mnoge jezike i uticala su na jevrejsku filozofiju i srednjovekovnu skolastiku.

1746 - Rođen je španski slikar Fransisko de Goja. Kao dvorski slikar od 1786. naslikao je čuvene portrete članova kraljevske porodice, dvorjana i uglednih ličnosti.
1814 - Britanci i njihovi saveznici u ratu protiv Napoleona Bonaparte trijumfalno ušli u Pariz.

1842 - Američki lekar Kraford Long prvi put je upotrebio etar kao anestetik prilikom hirurške intervencije u bolnici u gradu Džefersonu u Virdžiniji.

1853 - Rođen je holandski slikar Vinsent van Gog. Jedan od najvećih umetnika XX veka čije je delo presudno uticalo na stvaranje novog likovnog izraza u evropskom slikarstvu, slavu je stekao posthumno. Neshvaćen i nepriznat za života, u dubokoj depresiji izvršio je samoubistvo 29. jula 1890. 1856 - U Parizu je mirovnim ugovorom okončan Krimski rat vođen od 1853. između Rusije i Otomanskog carstva.

1863 - Princ Vilijam, mlađi sin danskog kralja Kristijana IX, postao je kralj Grčke pod imenom Džordž I.

1867 - Senatu SAD podnet je ugovor o kupovini Aljaske od Rusije. Teritorija od milion i po kvadratnih kilometara kupljena je potom za 7,2 miliona dolara, oko dva centa po jutru zemlje. Aljaska je 1912. godine zvanično proglašena za teritoriju SAD, a 1959. godine postala je 49. američka država.

1894 - Rođen je ruski konstruktor aviona Sergej Iljušin, koji je tokom tri decenije konstruisao više od 50 tipova aviona. Posebno je poznat po oklopnom jurišnom avionu "Il-2" za potrebe sovjetskog ratnog vazduhoplovstva u Drugom svetskom ratu. 1912 - Ugovorom u Fesu između Francuske i marokanskog sultana, Maroko je kao protektorat priključen francuskim kolonijalnim posedima.

1945 - Sovjetska armija je u Drugom svetskom ratu zauzela poljsku baltičku luku Dancig (Gdanjsk).

1950 - Umro je francuski političar i državnik Leon Blum, vođa Socijalističke stranke od osnivanja 1920, prvi socijalista premijer Francuske. Predvodio je vladu Narodnog fronta 1936-37. Posle nemačke okupacije Francuske u Drugom svetskom ratu odveden je u Nemačku, gde je bio zatvoren u logorima Buhenvald i Dahau. Po završetku rata ponovo je bio premijer 1946-47.

1967 - NATO je zatvorio vojne štabove u Francuskoj nakon što je predsednik Šarl de Gol odlučio da povuče zemlju iz tog zapadnog vojnog saveza.

1972 - Velika Britanija je stavila Severnu Irsku pod direktnu britansku upravu. Suspendovan je severnoirski parlament i vlada Unionističke stranke Brajana Foknera.

1973 - Povlačenjem poslednjih američkih trupa i oslobađanjem zarobljenika formalno je završeno vojno angažovanje SAD u Vijetnamu.

1979 - Iranci su na dvodnevnom referendumu ubedljivom većinom izglasali uspostavljanje Islamske republike.

1981 - U Vašingtonu je izvršen neuspeo atentat na predsednika SAD Ronalda Regana.

1986 - Umro je američki filmski glumac Džejms Kegni, koji se proslavio ulogama u kriminalističkim filmovima, među kojima su najpoznatiji "Državni neprijatelj" i "Anđeli garava lica". Dobitnik je Oskara za film "Jenki Dudl Dandi".

1987 - Slika Van Goga "Suncokreti" prodata je na aukciji u Londonu za 24,75 miliona funti (39,7 miliona dolara).

2000 - Novinari, izdavači i organizacije za očuvanje slobode medija iz celog sveta pokrenuli su u Briselu kampanju za odbranu nezavisnih medija i novinara u Srbiji koji su se našli na udaru režima predsednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića.

2000 - Umro je bivši austrijski predsednik Rudolf Kirhšleger. Za predsednika Austrije biran je dva puta između 1974. i 1986. i bio je prvi austrijski predsednik koji nije bio član nijedne političke partije.

2002 - U 102. godini umrla je britanska kraljica majka Elizabeta.

2003 - U američkoj državi Njujork zabranjeno je pušenje u restoranima i barovima.

2004 - U 95. godini umro je legendarni saradnik britanske radio televizije BBC Alister Kuk koji je, u svojoj čuvenoj emisiji "Pisma iz Amerike", skoro šest decenija izveštavao o kulturnim i političkim zbivanjima u SAD.

Na današnji dan, 31. mart

Rođeni Rene Dekart i Jozef Hajdn, otvorena Ajfelova kula, usvojen Maršalov plan, Dalaj Lama izbegao u Indiju, umro Džesi Ovens.

1282. U pobuni Sicilijanaca protiv francuske vlasti pobijeni su svi Francuzi koji su se nalazili na ostrvu. Ustanak poznat pod nazivom "Sicilijanska večernja", organizovan je pod geslom "Morte alla Francia Italia anela!" (Smrt Francuskoj od Italije). Prema legendi, od početnih slova tog gesla nastao je kasnije naziv "mafija".

1492. Kralj Fernando V Katolički dao je Jevrejima rok od tri meseca da pređu u rimokatoličku veru ili da napuste Španiju.

1496. Papa Aleksandar VI formirao je sa Svetim Rimskim Carstvom, Å panijom, Venecijom i Milanom Svetu ligu za borbu protiv Turaka.

1547. Umro je francuski kralj Fransoa I, koji je Bolonjskim konkordatom 1516. osigurao prevlast krune nad rimokatoličkom crkvom u Francuskoj. Od dolaska na presto 1515. nastojao je da postane rimsko-nemački car, što je 1519. uspeo njegov rival Karlo V, protiv kojeg je potom vodio četiri rata.

1596. Rođen je francuski filozof, matematičar i fizičar Rene Dekart, čije je delo označilo raskid sa skolastikom i začetak moderne filozofije racionalizma. Svoje učenje objavio je u delima "Rasprava o metodi" (1637) i "Meditacije" (1641), a delom "Geometrija" otvorio je novu epohu u matematici. 1732. Rođen je austrijski kompozitor Franc Jozef Hajdn, autor više od 100 simfonija i brojnih kamernih i vokalnih dela, kao i austrijske i nemačke himne. Za života je stekao međunarodnu slavu, a njegove kompozicije izvođene su u svim evropskim gradovima. (ljep ovaj haydn bio )

1854. Japan je sa SAD potpisao ugovor o otvaranju luka Šimoda i Hakodate za američke trgovce. To je bio prvi sporazum o otvranju japanskih luka za trgovinu sa inostranstvom.

1889. Otvorena je Ajfelova kula, tada najviša građevina usvetu. Čelična konstrukcija visoka 300 metara postala je jedno od glavnih znamenitosti Pariza. Kulu, sagrađenu povodom Svetske izložbe u Parizu, konstruisao je francuski inženjer Aleksandar Gistav Ajfel.

1892. Srbija je, kao jedna od prvih evropskih zemalja, donela zakon o pomaganju sporta izvan Å¡kola. Gimnastika kao obavezan predmet u Å¡kolama u Srbiji, uvedena je zakonom iz 1883.

1917. SAD su od Danske preuzele Zapadnoindijska ostrva u Karipskom moru i nazvale ih Devičanska ostrva. Sporazum o kupovini tih ostrva za 25 miliona dolara sklopljen je u avgustu 1916.

1948. Kongres SAD usvojio je Maršalov plan. Tim planom, nazvanim po njegovom tvorcu američkom državnom sekretaru DŽordžu Maršalu dodeljena je pomoć od 15 milijardi dolara evropskim zemljama za obnovu posle Drugog svetskog rata.

1959. Nakon neuspešne protiv kineske pobune u Lasi, Dalaj Lama je pobegao u Indiju gde je dobio politički azil.

1971. Američki poručnik Vilijam Keli osuđenje na doživotni zatvor zbog masakra civila tokom Vijetnamskog rata u selu Mi Laj u martu 1968. Kazna mu je kasnje smanjena na 20 godina zatvora.

1979. Britanski razarač "London" isplovio je iz luke u Valeti, čime su okončane vojne veze između Velike Britanije i Malte uspostavljene pre 181 godine.

1980. Umro je američki atletičar Džesi Ovens, jedan od najvećih sportista 20. veka, koji je osvojio četiri zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Berlinu 1936. Prilikom dodeljivanja medalja Adolf Hitler je napustio ložu da bi izbegao da se rukuje sa pobednikom crncem. 1983. U zemljotresu koji je razorio kolumbijski grad Popajan poginulo je najmanje 500 ljudi, a 3.000 je osalo bez domova.

1986. Meksički avion "boing 727", na liniji Meksiko Siti-Los Anđeles, srušio se u planinama centralnog Meksika. Poginulo je svih 166 putnika i članova posade.

1991. Na Plitvicama u Hrvatskoj izbio je prvi sukob između hrvatske policije i naoružanih Srba. Dvoje ljudi je poginulo, a 20 je ranjeno. Na poziv Predsedništva SFR Jugoslavije, hrvatske snage su se povukle, a kontrolu su preuzele jedinice JNA. Narednih dana oružani sukobi izbili su u okolini Vinkovaca i Vukovara.

1991. Prve višepartijske izbore u Albaniji dobili su komunisti, ali je opozicija pobedila u Tirani i ostalim većim gradovima.

1992. Posetom izraelskog predsednika Hercoga španskom kralju Huanu Karlosu obeležena je 500-godišnjica progona Jevreja iz Španije.

1993. Savet bezbednosti UN doneo je, prvi put od početka bosanskog rata, odluku kojom je ovlastio NATO da upotrebi vojnu silu protiv prekršilaca u zoni zabranjenih letova nad Bosnom.

1994. Izrael i PLO su potpisali sporazum o međunarodnim posmatračima u gradu Hebronu na Zapadnoj obali, čime je Izrael prvi put pristao na međunarodno prisustvo na okupiranim teritorijama otkad ih je zauzeo u ratu 1967.

2001. U Holandiji, četiri para homoseksualaca sklopili su brak na osnovu zakona koji je donela holandska vlada.

2002. U restoranu u lučkom gradu na severu Izraela, Haifi, bombaš-samoubica usmrtio je preko 15 ljudi a 44 ranjeno.

2003. Haški tribunal osudio je Mladena Naletilića Tutu i Vinka Martinovića Štelu na 20, odnosno 18 godina zatvora zbog progona muslimanskog stanovništva u Mostaru 1993. godine.

2003. U blizini Potočara u Republici Srpskoj (BiH) sahranjeno je prvih 600 žrtava srebreničkog masakra, koji se dogodio 1995. godine. Sahrani je prisustvovalo oko 10.000 bosanskih Muslimana. To su prve identifikovane žrtve od preko 7.000 Muslimana koje su ubile srpske snage u toj enklavi.

2004. Haški tribunal osudio je bosanskog Srbina Darka Mrđu, koji je ranije priznao krivicu, na 17 godina zatvora zbog ubistva oko 200 muslimanskih zarobljenika na planini Vlašić, u avgustu 1992.

2004. SAD su odlučile da zamrznu finansijsku pomoć Srbiji zbog nedovoljne saradnje Beograda sa Haškim tribunalom.

Na današnji dan 1. april

1572 - Ustankom protestanata protiv španskog kralja Filipa II Holandija je počela borbu za samostalnost. U narednim decenijama, zajedno sa Engleskom, Holandija je vodila bespoštednu borbu za prevlast nad morima i kolonijama sa već oslabljenom Španijom.

1815 - Rođen je nemački državnik i političar Oto fon Bizmark, prvi kancelar ujedinjenog nemačkog carstva, poznat kao "gvozdeni kancelar". Predsedavao je Berlinskom kongresu 1878. godine na kojem su evropske sile uspostavile nov odnos snaga na jugoistoku Evrope - osujećena je namera Rusije za stvaranje velike Bugarske, a Srbija i Crna Gora stekle su međunarodno priznanje. 1868 - Rođen je francuski pesnik i dramski pisac Edmon Rostan, koji je u jeku naturalizma s velikim uspehom oživeo romantični teatar. Njegov "Sirano de Beržerak" osvojio je publiku i održao se na repertoarima svetskih pozorišta do danas.

1918 - U Velikoj Britaniji je osnovano Kraljevsko vazduhoplovstvo (Royal Air Force - RAF).

1920 - Rođen je japanski glumac Toširo Mifune, koji je svetsku slavu stekao tumačenjem uloga samuraja, posebno u filmovima režisera Akire Kurosave. Proslavio se filmovima "Rašomon", "Sedam samuraja", "Krvavi presto", "Šogun". 1924 - Nemački sud osudio je Adolfa Hitlera na pet godina zatvora zbog pokušaja puča u novembru 1923. godine, ali je već 20. decembra amnestiran. Hitler je u zatvoru napisao knjigu "Majn kampf" (Moja borba) u kojoj je izneo koncepciju o "novom poretku" i rasnoj nadmoći Nemaca.

1933 - U Nemačkoj je počeo progon Jevreja bojkotom njihovih poslova i blokiranjem bankovnih računa.

1939 - Okončan je trogodišnji Građanski rat u Španiji u kojem je poginulo više od milion ljudi, a više od pola miliona ljudi je izbeglo iz zemlje. Španija je narednih 36 godina bila pod diktaturom generala Franciska Franka.

1945 - Iskrcavanjem američkih trupa na japansko ostrvo Okinava počela je poslednja etapa u prodiranju savezničkih snaga prema Japanu u Drugom svetskom ratu. U ovoj najvećoj amfibijskoj operaciji na Pacifiku učestvovalo je 183.000 vojnika, 1.727 aviona i 1.321 ratni brod. Borbe u kojima je poginulo 7.000 američkih i 100.000 japanskih vojnika okončane su 2. jula.

1946 - Prvom omladinskom radnom akcijom u posleratnoj komunističkoj Jugoslaviji počela je izgradnja železničke pruge Brčko-Banovići. U izgradnji 90 kilometara pruge učestvovalo je 60.000 mladih iz cele tadašnje Jugoslavije.

1948 - Počela je sovjetska blokada Berlina.

1970 - Beogradski radio "Studio B" počeo je emitovanje programa iz zgrade novinske kuće "Borba".

1975 - Predsednik Kambodže Lon Nol pobegao je u Indoneziju nakon što su Crveni Kmeri opkolili glavni grad Pnom Pen.

1976 - U Parizu je umro nemački slikar i vajar Maks Ernst, jedan od osnivača dadaističkog pokreta u Kelnu. Godine 1924. u Parizu prišao je nadrealistima i postao jedan od najistaknutijih predstavnika tog pokreta. U savremeno slikarstvo uveo je nove tehnike - kolaž-fotografiju i frotaž tehniku. Rođen je 1891. godine. 1983 - U katastrofalnom zemljotresu u Kolumbiji više od 500 ljudi je poginulo, a više od 1.500 je povređeno.

1996 - Spajanjem "Micubiši banke" i "Banke Tokio" u Japanu je stvorena najveća svetska banka.

1999 - U vazdušnim napadima NATO-a na SR Jugoslaviju srušen je Varadinski most na Dunavu, u Novom Sadu.

2001 - U Beogradu je uhapšen bivši predsednik Srbije i SR Jugoslavije Slobodan Milošević pod optužbom da je tokom desetogodišnje vladavine (1990-2000) zloupotrebljavao položaj i time pribavio ličnu korist i korist za Socijalističku partiju Srbije. Miloševića su srpske vlasti u junu iste godine predale Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.

2001 - Američki špijunski avion sudario se s kineskim lovcem iznad Južnog kineskog mora, nakon čega je američka letelica prinudno sletela u kinesku vojnu bazu Hajnan. Nakon izvinjenja američke vlade, Kinezi su 13. aprila oslobodili 24 člana posade.

2002 - U Republici Srpskoj je uhapšen i izručen Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu bivši oficir Vojske RS Momir Nikolić optužen za genocid nad Muslimanima u Srebrenici 1995.

2003 - Britanski sud je osudio dvojicu Alžiraca na 11 godina zatvora zbog prikupljanja novca za terorističku mrežu Al Kaida. To je bila prva presuda za veze sa Al Kaidom u Velikoj Britaniji.

2003 - Umro je Majkl Džeter, američki pozorišni i filmski glumac, koji je u čuvenoj dečjoj seriji "Ulica Sezam", tumačio ulogu gospodina Nudla.

2005 - Umro je Harald Junke, jedna od najomiljenijih nemačkih televizijskih, filmskih i pozorišnih zvezda, kojeg su mnogi zvali nemačkim Frenkom Sinatrom.

Maida, tema ti je za 10, svaka cast

beca_jovi je napisao/la:Maida, tema ti je za 10, svaka cast

hvala beci...drago mi je ako valja

Na današnji dan, 2. april

742. Rođen franački kralj Karlo Veliki. Od dolaska na presto, 768, do smrti, 814, proširio franačko carstvo od Severnog mora do Italije i od Atlantika do Češke. Krunisan za cara 800.

1758. Rođen Džejms Monro, jedan od najaktivnijih političara u istoriji SAD. Bio predsednik SAD od 1817. do 1825. Sa J.K. Adamsom formulisao Monroovu doktrinu, kojom je proklamovana izolacionistička politika SAD. Učešćem u dva svetska rata i ulaskom u Ujedinjene nacije SAD napustile Monroovu doktrinu.

1792. Dolar ozakonjen kao novčana jedinica SAD.

1805. Rođen danski pisac Hans Kristijan Andersen. Svetsku slavu donele mu pripovetke za decu i bajke. 1840. Rođen francuski pisac Emil Zola, predvodnik naturalističkog pokreta u francuskoj književnosti. Imao značajnu ulogu u otkrivanju mahinacija u vojnim krugovima, aferi Drajfus. Otvorenim pismom predsedniku Francuske, 1898, doprineo oslobađanju kapetana Alfreda Drajfusa, optuženog za izdaju i osuđenog na doživotnu robiju. 1860. U Torinu se sastao prvi parlament Italije.

1872. Umro izumitelj i slikar Semjuel F.B. Morze, tvorac telegrafa i Morzeove azbuke. 1914. Rođen engleski filmski glumac Alek Ginis. Dobio Oskara za ulogu u filmu "Most na reci Kvaj".

1905. Otvoren Simplon, železnički tunel ispod Alpa, Švajcarska povezana sa Italijom.

1917. Kongres SAD objavio rat carskoj Nemačkoj.

1917. Pred Vojnim sudom za oficire srpske vojske u Solunu počeo proces protiv grupe na čelu s pukovnikom Dragutinom Dimitrijevićem Apisom. Grupa optužena za pripremanje prevrata i atentata na regenta Aleksandra. Nad Apisom i njegova dva sledbenika izvršena smrtna kazna streljanjem 26. juna, ostali osuđeni na zatvorske kazne. Vrhovni sud Srbije rehabilitovao Apisa i njegove sledbenike u obnovljenom procesu 2. juna 1953.
1940. Nemačka okupirala Dansku i napala Norvešku.

1944. Trupe SSSR-a prešle reku Prut u Drugom svetskom ratu i ušle u Rumuniju.

1960. Francuska s Madagaskarom potpisala sporazum kojim je Madagaskar postao nezavisna država, posle 64 godine francuske kolonijalne vladavine.

1965. Umro srpski fiziolog Ilija Đuričić, predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti od 1960. do 1965, rektor Beogradskog univerziteta od 1950. do 1952. i od 1954. do 1956. Napisao više eksperimentalnih naučnih radova iz oblasti fiziologije mišića, endokrinih žlezda, krvi i anafilaksije.

1974. U Parizu umro francuski političar i državnik Žorž Pompidu. Premijer od 1962. do 1968. U junu 1969. izabran za predsednika, posle ostavke Šarla de Gola.

1974. U Titogradu, danas Podgorica, osnovan Univerzitet Crne Gore.

1979. Zatvaranjem britanske vojne baze, Malta stekla punu nezavisnost, okončano gotovo 80 godina dugo britansko prisustvo na tom ostrvu.

1981. Predsedništvo SFRJ proglasilo vanredno stanje na Kosovu zbog demonstracija albanskih studenata koje su počele 11. marta pod parolom "Kosovo republika".

1982. Argentinske vojne snage iskrcale se na Foklandska ostrva, britansku koloniju u Južnom Pacifiku koju su čuvala 84 britanska marinca. Vojnom intervencijom Britanija polovinom juna ponovo preuzela Foklandska ostrva.

1999. Vlasti u Beogradu preuzele nezavisni Radio B92.

2003. Predsedavajući Predsedništvu Bosne i Hercegovine Mirko Šarović podneo ostavku zbog afere izvoza oružja Vazduhoplovnog zavoda Orao iz Bijeljine Iraku, koji je bio pod sankcijama Ujedinjenih nacija, i, kako je navedeno, špijunske afere u Republici Srpskoj.

2004. Haški tribunal obelodanio optužnice protiv šest hrvatskih oficira i bivših zvaničnika u samoproklamovanoj Hrvatskoj Republici Herceg-Bosni. Za zločine protiv čovečnosti u zapadnoj Hercegovini 1992. i 1993. optuženi Jadranko Prlić, Slobodan Praljak, Milivoj Petković, Bruno Stojić, Valentin Ćorić i Berislav Pušić. Tri dana kasnije svi se predali Tribunalu.

2005. U Vatikanu preminuo poglavar Rimokatoličke crkve, papa Jovan Pavle II. Nemački kardinal Jozef Racinger izabran za novog papu, uzeo ime Benedikt XVI.

Na današnji dan, 3. april

Beograd -- Umrli Muriljo, Brams, Petrović i Grin, Ticanova buna, rođen Kol, ubio se Teleki, otvoren JDP, pogubljen Buto
1512. Turski sultan Bajazit II abdicirao u korist sina Selima I.

1682. Umro španski slikar Bartolomeo Esteban Muriljo, jedan od najznačajnijih predstavnika visokog baroka. 1807. U selu Voganj kod Rume počela Ticanova buna. U buni učestvovalo 15.000 seljaka iz 45 sela rumskog i iločkog vlastelinstva. Austrijska vojska za 10 dana ugušila pobunu, vođa Teodor Avramović Tican uhvaćen i krajem godine streljan.

1897. U Beču umro nemački kompozitor i pijanista Johanes Brams, autor brojnih simfonija, klavirskih koncerata, horskih i solo pesama. Rođen u Hamburgu 7. maja 1833. u porodici muzičara. 1915. U Valjevu umrla srpska slikarka Nadežda Petrović. Smatra se začetnicom modernog srpskog slikarstva.

1922. Josif Visarionovič Staljin izabran za generalnog sekretara Komunističke partije Rusije.

1930. Ras Tafari postao car Haile Selasije I od Abisinije.

1930. Rođen nemački državnik Helmut Kol, kancelar Zapadne Nemačke od 1982. i prvi kancelar Nemačke posle ujedinjenja Zapadne i Istočne Nemačke 1990. Na tom položaju ostao 16 godina, do izbornog poraza 1998. 1936. Pogubljen Bruno Hauptman, otmičar i ubica sina pilota SAD Čarlsa Lindberga, koji je prvi sam preleteo Atlantski okean. Otmica i ubistvo bili povod da u SAD bude donet Zakon o otmici, kojim je za kidnapovanje uvedena smrtna kazna.

1941. Premijer Mađarske Pal Teleki izvršio samoubistvo dan po usvajanju nemačko-mađarskog plana za napad na Jugoslaviju. Teleki bio član delegacije koja je 12. decembra 1940. u Beogradu potpisala Ugovor o večnom prijateljstvu i miru Jugoslavije i Mađarske. Mađarska s Nemačkom 6. aprila 1941. napala Jugoslaviju.

1948. Premijerom drame Ivana Cankara "Kralj Betajnove", u režiji Bojana Stupice, otvoreno Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu. Dramski ansambl u početku imao 40 članova, direktor bio pisac Eli Finci, umetnički rukovodilac Bojan Stupica.

1948. Predsednik SAD Hari Truman potpisao Maršalov plan ekonomske pomoći posleratnoj Evropi.

1975. Ruski velemajstor Anatolij Karpov postao svetski prvak u šahu pošto je dotadašnji prvak Bobi Fišer odbio da brani titulu.

1979. U Pakistanu pogubljen bivši premijer Zulfikar Ali Buto, zbačen vojnim udarom 1977.

1991. Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija izglasao rezoluciju o prekidu vatre u Zalivskom ratu, naložio razmeštanje mirovnih snaga u regionu i zatražio od Iraka da uništi oružje za masovno razaranje.

1991. U Å vajcarskoj umro engleski pisac Grejem Grin.

1992. Komunistički lider i predsednik Albanije Ramiz Alija podneo ostavku dve nedelje posle parlamentarnih izbora na kojima su komunisti izgubili većinu u Skupštini.

1995. Najmanje 150 pripadnika plemena Hutu, mahom žena i dece, masakrirano u jednom selu na severoistoku Burundija.

1996. U avionskoj nesreći kod dubrovačkog aerodroma Ćilipi poginuli ministar trgovine SAD Ronald Braun, svi putnici, njih 29, uglavnom članovi njegove pratnje, i svih šest članova posade.

1999. Avioni NATO-a bombardovali centar Beograda, prvi put od početka vazdušnih napada na Jugoslaviju 24. marta. Pogođene zgrade ministarstva unutrašnjih poslova Jugoslavije i Srbije. U Novom Sadu srušen drugi most na Dunavu.

2000. Pripadnici SFOR-a na Palama uhapsili jednog od ratnih lidera i funkcionera bosanskih Srba Momčila Krajišnika i predali ga Haškom tribunalu.

2003. Državna zajednica Srbija i Crna Gora primljena u Savet Evrope, kao 45. članica.

2008. Kiparski Grci i Turci uklonilii su barikade i otvorili ulicu Ledra u Nikoziji, koja je decenijama odvajala dve etničke zajednice i bila simbol višedecenijske podeljenosti Kipra.

2008. Haški tribunal oslobodio je bivšeg vođu OVK Ramuša Haradinaja, potom premijera Kosova i saoptuženog Idriza Baljaja. Trećeoptuženi Ljah Brahimaj osuđen je na 6 godina zatvora zbog okrutnog postupanja i mučenja zatvorenika.

Na današnji dan

Umrli Alfons X, Neper, Lomonosov, Pirs, Svanson i Garašanin, rođeni Daničić i Ilić, osnovan NATO, ubijen King, prvo veštačko srce 1284. Umro kralj Kastilje Alfons X Mudri, utemeljivač zakonodavstva, pokrovitelj nauke i zanatstva, pobornik verske tolerancije. Tokom vladavine Kastiljom i Leonom, od 1252. do smrti, dvor u Toledu pretvorio u centar učenosti i utočište za mnoge Jevreje, Mavare i hrišćanske skolastičare. Objavio zakonik za celu zemlju, pokrenuo pisanje španske istorije i astronomskih dela i prevođenje Biblije na španski.

1581. Engleska kraljica Elizabeta I Frensisa Drejka, gusara, potom admirala, prvog Engleza koji je oplovio svet, proglasila za viteza.

1617. Umro škotski matematičar Džon Neper. Izumeo i sastavio logaritamske tablice i dao uputstvo za njihovo sastavljanje. 1765. U Petrogradu umro Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pesnik i akademik, enciklopedista svetskog glasa. Bavio se i fizikom, hemijom, geografijom i astronomijom i znatno doprineo razvoju tih nauka. Autor prve ruske gramatike i osnivač Moskovskog univerziteta, 1755, koji i danas nosi njegovo ime.

1825. U Novom Sadu rođen srpski naučnik i filolog Đura Daničić. Podržavao Vuka Karadžića u borbi za reformu srpskog jezika i pravopisa. Bio sekretar Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu, gde je 1880. pokrenuo izradu "Rečnika hrvatskog ili srpskog jezika". Sa latinskog preveo Stari zavet.

1860. U Beogradu rođen Vojislav Ilić, pesnik koji se smatra osnivačem moderne poezije u srpskoj književnosti i tvorcem verističkog izraza.

1905. U zemljotresu u provinciji Lahore, tada delu britanske Indije, poginulo 19.000 ljudi.

1912. U Tibetu proglašena Kineska Republika.

1914. U Milfordu, u Pensilvaniji, SAD, umro filozof, matematičar i naučnik Čarls Sanders Pirs, začetnik filozofije pragmatizma.

1939. Na irački presto stupio Fejsal II, posle smrti oca, kralja Gazija I.

1949. Ministri spoljnih poslova SAD i 11 zapadnoevropskih država u Vašingtonu potpisali dokument o osnivanju Severno-atlantskog pakta, NATO-a. Vojnim ugovorom stvorena snažna vojnopolitička formacija zapadnih saveznika.

1960. Francuska i Federacija Mali potpisali susporazum kojim je Mali stekao nezavisnost.

1968. U Memfisu, u američkoj saveznoj državi Tenesi, ubijen Martin Luter King, borac za građanska prava i mir. U borbi za ravnopravnost crnaca u SAD služio se Gandijevim metodama nenasilja i građanske neposlušnosti. Dobitnik Nobelove nagrade za mir 1964.

1969. U Hjustonu, američka država Teksas, izvršena prva operacija ugrađivanja veštačkog srca u ljudski organizam. Prvi pacijent sa ugrađenim srcem živeo četiri dana.

1975. U pada vojnog transportnog aviona SAD po poletanju iz Sajgona poginulo 155 vijetnamske dece, ratne siročadi.

1983. Umrla američka pozorišna i filmska glumica Glorija Svanson, zvezda nemog i zvučnog filma. 1998. U eksploziji metana u ukrajinskom rudniku uglja Skačinsko, u Donjeckoj oblasti, poginula 63 rudara.

1999. U vazdušnim udarima NATO-a na rafineriju nafte u Pančevu poginula tri radnika rafinerije, a u bombardovanju Toplane na Novom Beogradu poginuo čuvar.

2001. Ministar odbrane Sudana i 14 vojnih funkcionera poginuli u avionskoj nesreći u kritičnom trenutku građanskog rata u zemlji.
2002. Angolska vojska i UNITA potpisali primirje u Luandi. Okončan jedan od najdužih i najkrvavijih afričkih ratova. Oko milion ljudi poginulo u borbama Vladinih i UNITA unita, od 1975, po sticanju nezavisnosti od Portugala.

2002. U Beogradu u 82. godini preminuo arheolog Milutin Garašanin, član Srpske akademije nauka i počasni član mnogih evropskih akademija.

2003. Agencija Tanjug poslavila 60 godina postojanja.

2003. Vojne snage SAD zauzele bagdadski međunarodni aerodrom Sadam i preimenovale ga u Bagdad internešenel.

2005. General MUP-a Srbije Sreten Lukić predao se Haškom tribunalu, pred kojim je optužen za ratne zločine tokom sukoba na Kosovu 1999.

A da...na današnji dan ima moja seka rođendan

vidovita_dzemila je napisao/la:na današnji dan je bio povratak u moje selo nakon godina progonstva. kako da je juče bilo. hodala sam po mahali, išla na ona mjesta gdje smo se kao djeca igrali a sve nekako malo, usko, valjda ja porasla a kad sam bila malena sve mi izgledalo veliko. išla sam od kuće do kuće, sve upaljene bile, pune nekakvih visokih trava. u jednoj kući je čak u dbnevnom boravku izrasla smokva.isti dan smo osposobili jednu kuću i tu je živjelo dvadesetak ljudi. kako smo svi tada složni bili

...

Na današnji dan, 5. april

1242. U bici na zaleđenom Čudskom jezeru, Rusi su pod komandom kneza Aleksandra Nevskog potukli nemačke i holandske ritere, sprečivši ih da okupiraju severozapadne oblasti Rusije.

1588. Rođen je engleski filozof Tomas Hobs. Ideje o čoveku kao slobodnom pojedincu i državi kao veštačkoj tvorevini nastaloj na osnovu ugovora pojedinaca, izneo je u delima "Levijatan", "Osnovi prirodnog zakona i politike", "O telu", "O čoveku", "O građaninu", "O slobodi i nužnosti".

1724. U Veneciji je rođen Đovani Đakopo Kazanova. Tokom burnog života bio je učenik verske škole, sekretar kardinala, venecijanski pomorski oficir, opat, kockar, alhemičar, violinista, špijun, bibliotekar, a u istoriju je ušao kao neumorni ljubavnik.

1794. Giljotiniran je francuski revolucionar Žorž Danton, vođa radikalne grupe montanjara, protivnika monarhije u Francuskoj revoluciji. Protivio se revolucionarnom teroru, zbog čega je došao u sukob s vođom jakobinaca Robespjerom, koji ga je optužio za izdaju i poslao na giljotinu.

1818. U bici kod Maipua čileanske i argentinske trupe su porazile špansku vojsku, čime je obezbeđena nezavisnost Čilea.

1841. U niškom, leskovačkom, pirotskom i vranjskom kraju izbila je buna protiv Turaka, poznata kao "Milojeva i Srndakova buna", koju su predvodili Miloje Jovanović i Nikola Srndak. Posle borbi kod Prve Kutine i Gornjeg Matejevca, 23. aprila 1841, Turci su u krvi ugušili bunu, mnoga sela spalili, a Jovanovića pogubili.

1865. Umro je srpski kompozitor, pijanista i horovođa Kornelije Stanković. Proučavao je i beležio do tada samo usmenom tradicijom sačuvano srpsko crkveno pojanje.

1881. Velika Britanija je u Pretoriji zaključila mirovni ugovor sa Burima i priznala nezavisnost južnoafričke republike Transval.

1887. Kralj Milan Obrenović naimenovao je prvih 16 članova Srpske kraljevske akademije, koja je osnovana 1. novembra 1886. Prvi predsednik bio je Josif Pančić, a sekretar Jovan Žujović. Od 1888. akademici su sami birali stalne i dopisne članove.

1896. Na olimpijskom stadionu u Atini otvorene su prve Olimpijske igre moderne epohe. Olimpijada je trajala 10 dana, učestvovala su 484 takmičara, samo muškarci. Žene se na olimpijadama takmiče od 1900. Od 1924. uvedene su i Zimske olimpijske igre. Organizator Igara i prvi predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta bio je Francuz Pjer de Kuberten.

1902. Na stadionu Ibroks Park u Glazgovu poginulo je 20, a povređeno najmanje 200 ljudi kada se srušila tribina tokom fudbalske utakmice između Škotske i Engleske.

1908. Rođen je austrijski dirigent Herbert fon Karajan, jedan od najvećih dirigenata 20. veka. Bio je dirigent Berlinske filharmonije i Bečke državne opere.

1945. Predsednik Privremene vlade Jugoslavije Josip Broz Tito potpisao je u Moskvi ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći i posleratnoj saradnji bivšeg SSSR-a i Jugoslavije.

1951. Sud u Njujorku osudio je na smrt Džulijusa i Etel Rozenberg zbog navodne atomske špijunaže u korist bivšeg SSSR-a.

1955. Britanski premijer Vinston Čerčil podneo je ostavku, okončavši dugu političku karijeru koja je, uz uspone i padove, trajala od početka 20. veka. Na položaju premijera i lidera Konzervativne stranke nasledio ga je šef diplomatije Entoni Idn.

1958. U Beogradu je umrla srpska književnica Isidora Sekulić, čije je delo imalo značajan uticaj na razvoj moderne srpske književne kritike i esejistike.

1975. U Tajpehu, glavnom gradu Tajvana, umro je kineski general i političar Čang Kaj Šek. Poražen od snaga Mao Cedunga, Čang se 1949. povukao sa ostatkom svojih trupa na Tajvan (Formozu), gde je proglasio Republiku Kinu, kojom je vladao do smrti.

1989. Poljska vlada je legalizovala opozicioni radnički sindikat "Solidarnost". Osnovana 1980. kao nezavisni sindikat, "Solidarnost" je ubrzo prerasla u masovni društveno-politički pokret sa oko 10 miliona sledbenika.

1992. Građani Sarajeva, u želji da spreče dalje nacionalne sukobe, opkolili su zgradu Skupštine BiH, zahtevajući da se obrazuje vlada nacionalnog spasa. Na njih su pucali snajperisti iz obližnjih solitera. Poginulo je osam, a povređeno 50 demonstranata.

1997. Umro je američki pisac Alen Ginzberg. Njegova zbirka poezije "Urlik i druge pesme" (1956) smatra se najznačajnijim delom bitničkog pokreta pedesetih godina 20. veka.

1999. U vazdušnim udarima NATO-a na SR Jugoslaviju pogođen je centar Aleksinca. Poginulo je 17 civila.

1999. Libija je predala škotskom pravosuđu dvojicu svojih državljana optuženih za rušenje putničkog aviona u 1988. iznad Lokberija (Škotska) kada je poginulo 270 putnika. Ujedinjene nacije su suspendovale sankcije protiv Libije uvedene 15. aprila 1992.

2002. Predsednik SAD Džordž Buš pozvao je Izrael da se povuče sa palestinskih teritorija i najavio novu mirovnu misiju na Bliskom istoku.

2005. U 90. godini umro je Sol Belou, dobitnik Nobelove nagrade za književnost i jedan od najznačajnijih američkih pisaca posle Drugog svetskog rata.